Türkiye'de Gelir Dağılımı: En Yüksek ve En Düşük İller Belirlendi

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılına ait "Gelir Dağılımı İstatistikleri" bültenini güncel verilerle yayımladı. Bu rapora göre, Türkiye'de yıllık ortalama hane halkı kullanılabilir geliri, bir önceki yıla göre yüzde 84,1 artarak 181 bin 200 liraya ulaşmıştır. Bu artış, hane halklarının ekonomik durumunu iyileştirmekte önemli bir rol oynamaktadır.

Yıllık ortalama eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert geliri ise 90 bin 116 lira olarak hesaplanmıştır. Bu gelirin en yüksek olduğu il İstanbul'dur ve burada ortalama gelir 124 bin 723 lira olarak belirlenmiştir. İstanbul'u, 115 bin 758 lirayla Ankara ve 107 bin 583 lirayla "Tekirdağ, Edirne ve Kırklareli" bölgeleri takip etmektedir.

Türkiye'de en düşük yıllık ortalama eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert geliri ise 41 bin 385 lira ile Van, Muş, Bitlis ve Hakkari bölgesinde gerçekleşmiştir. Bu durum, bölgedeki ekonomik koşulların zorluğunu ve gelir dağılımındaki adaletsizliği gözler önüne sermektedir.

Toplam gelir içinde en yüksek pay, maaş ve ücret gelirlerine aittir ve bu oran yüzde 48,5 olarak kaydedilmiştir. Müteşebbis gelirleri ise yüzde 22,1 ile ikinci sırada yer almaktadır. Sosyal transfer gelirleri ise yüzde 17,6 oranında olup, toplumun ekonomik güvenliğini sağlamada önemli bir rol oynamaktadır. Tarım gelirinin müteşebbis geliri içindeki payı ise yüzde 20,5 olarak hesaplanmıştır.

Yıllık ortalama esas iş gelirleri eğitim düzeyine göre de değişiklik göstermektedir. Yükseköğretim mezunlarının yıllık ortalama geliri 157 bin 851 lira, lise ve dengi okul mezunlarının geliri ise 114 bin 374 lira olarak belirlenmiştir. Lise altı eğitimlilere sahip bireylerin geliri 89 bin 012 lira, okuryazar olmayan bireylerin geliri ise 45 bin 637 lira olarak tespit edilmiştir. Bu veriler, eğitim seviyesinin gelir üzerindeki etkisini net bir şekilde göstermektedir.

Sektörel bazda incelendiğinde, yıllık ortalama gelirin en yüksek olduğu sektör hizmet sektörü olarak belirlenmiştir ve bu sektördeki ortalama gelir 121 bin 013 lira olarak kaydedilmiştir. Tarım sektörü ise en düşük yıllık ortalama gelire sahip sektör olup, bu alandaki ortalama gelir 92 bin 632 lira olarak tespit edilmiştir. 2023 yılında tarım sektöründe yüzde 100,9 oranında bir artış gözlemlenmiştir.

Gelir dağılımındaki değişimlerin yanı sıra iş gücü durumu da dikkat çekmektedir. 2022 yılında işsiz olan bireylerin yüzde 42,4’ü 2023'te çalışmaya başlamıştır. 2022’de “çalışan” olarak belirlenen bireylerin ise yüzde 90,6’sı çalışma hayatına devam etmektedir. Bir önceki yıl iş gücüne dahil olmayan bireylerin ise yüzde 10,2’si iş gücüne katılmıştır.