Hava sıcaklıklarındaki dengesizliklerle birlikte hastalıkların artması, vitamin ve gıda takviyelerine olan talebi yükseltiyor. Hasta olanlar tedavi amaçlı, sağlıklı kalmak isteyenler ise bilinçsizce vitamin takviyelerine yöneliyor.Argivit Uzman Kurulu’ndan Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Vefik Arıca, gıda takviyeleri konusunda önemli uyarılarda bulunarak, taklit ürünlerin sağlık açısından ciddi riskler taşıdığını vurguluyor.Gıda takviyelerinde muadillik olmaz Son dönemde artan muadil ilaç krizi, soğuyan hava ve yaygınlaşan hastalıklarla birlikte tekrar gündemde. Hastaneler polikliniklerle, acil servisler ise akşamları hasta yükü altında ezilirken, aile sağlığı merkezleri soğuk algınlığı ve üst solunum yolu rahatsızlıklarıyla adeta salgınla mücadele ediyor. Bu durum, ilaç kullanımında bir artışa neden olurken, gıda takviyeleri sektöründe de endişe verici bir durum ortaya çıkıyor.Pandemi sonrasında dev bir pazar haline gelen gıda takviyeleri sektöründe, merdiven altı üretimler insan sağlığını ciddi şekilde tehdit ediyor.Bu ürünlerin kullanımının geri dönülemez olumsuz sonuçlara yol açabileceğini vurgulayan Prof. Dr. Vefik Arıca, gıda takviyelerinde ilaçlarda olduğu gibi muadillik olamayacağını ve taklit ürünlerin biyoeşdeğerlilik açısından orijinal ürünlerle aynı olmadığını ifade ediyor.Dr. Arıca: “Öncelikle, düşük kaliteli takviyelerin piyasada yaygın olduğunu görmekteyiz. Bazı markaların etiketlerinde belirtilen miktar ve içerikler gerçeği yansıtmayabilir. Dolayısıyla, kullanıcılar aldıkları takviyenin içeriğinden emin olamayabilirler. Bununla birlikte, düşük kaliteli takviyelerin aşırı dozda vitamin veya mineral içerebileceği unutulmamalıdır.Özellikle A, D ve K gibi vitaminlerin aşırı alımı toksisiteye yol açabilir ve ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Ayrıca, bu ürünlerin içeriklerinde alerjik reaksiyonlara neden olabilecek katkı maddeleri, boyalar ve diğer dolgu maddeleri olabilir. Düşük kaliteli takviyeler, katkı maddeleri içerebilir ve beklenen sağlık vaatlerini yerine getiremeyebilir.İlaveten, düşük kaliteli takviyelerin etkisinin istenilen düzeyde olmaması da bir risk teşkil eder. Etikette belirtilen içeriklerin gerçekte vücut tarafından kullanıma uygun olmaması durumunda, takviyelerin beklenen faydalarını sağlaması mümkün olmayabilir.Bu nedenle, gıda takviyeleri seçerken dikkatli olmak ve kaliteli ürünleri tercih etmek önemlidir. Sağlığımızı korumak adına, takviyelerin içeriğini ve kalitesini kontrol etmek ve doktorunuzdan destek almak her zaman akıllıca bir yaklaşım olacaktır.” dedi.Gıda takviyesi alırken dikkat edilmesi gerekenlerDr. Arıca sözlerine şu şekilde devam etti: “Besin takviyeleri, vücudunuzun ihtiyaç duyduğu vitaminler ve minerallerin sağlanmasına yardımcı olmak için önemlidir. Sağlıklı bir beslenme alışkanlığına sahip olan birçok insan, önerilen besin miktarlarını zaten alırken, bazıları ekstra besin desteğine ihtiyaç duyabilir. İşte bu noktada, takviyeler devreye girer ve vücudunuzun sağlıklı kalması için gereken desteği sağlar.Ancak, unutulmamalıdır ki takviyeler, sağlıklı bir beslenme alışkanlığının yerini almaz. Sağlıklı bir diyetin sağladığı besin değerlerini takviyelerle tam olarak yerine koymak mümkün değildir.”Prof. Dr. Arıca, tüketicilere gıda takviyesi satın alırken dikkat etmesi gerekenler hakkında şu uyarılarda bulundu: “Piyasada birçok farklı takviye ürünü bulunmaktadır ve her gün daha fazlası piyasaya sürülmektedir.Bu ürünlerin çoğu benzer içeriklere, benzer oranlara ve benzer iddialara sahiptir. Ancak, aralarında fark yaratan şey, doğru içerikleri sağlayan, bilimsel araştırmalarla desteklenen ürünlerin tercih edilmesidir. Bu noktada hekimlerin güvenerek önerdiği ürünler tercih edilmelidir.İyi bir gıda takviyesinin temel özellikleri şunlar olmalıdır:Hakemli bilimsel araştırmalarla desteklenen doğru içerikler,
Bilimsel araştırmalarla desteklenen doğru oranlardaki bileşenler,
Amaçlanan etkiyi elde etme şansının yüksek olması için doğru miktarda içerik sağlayan porsiyonlar,
Yüksek kaliteli malzemelerin kullanılması,Üçlü dozlamayla bile kullanılabilecek düzeyde güvenli içeriklerin tercih edilmesi.Besin takviyeleri seçerken, bu özelliklere dikkat etmek önemlidir. Bu sayede vücudunuzun ihtiyaç duyduğu besin değerlerini en etkili ve güvenli şekilde karşılayabilirsiniz.”Merdiven altı ürünler sağlığı tehdit ediyorProf. Dr. Arıca, Türkiye genelinde son yıllarda yaygınlaşan kayıt dışı ve merdiven altı üretimlerin halk sağlığını ciddi şekilde tehdit ettiğine dikkat çekerek, şu tavsiyelerde bulundu: “Genellikle denetim ve kontrol olmaksızın faaliyet gösteren bu kaçak imalathanelerde üretilen gıda takviyeleri, bilinçsiz tüketim de söz konusu olunca insan sağlığını tehdit eder boyuta geldi.Tamamen doğal, yan etkisi olmayan veya bitkisel gıda takviyesi gibi ifadelerle pazarlanan ve özellikle internette satılan taklit ürünler, yoğun tanıtımlarla piyasaya sürülüyor. Halbuki ilgili bakanlıkların denetiminden uzak ve gerekli kalite standartlarına uymayan bu ürünler, büyük vaatlerle satılmakta ancak potansiyel ölümcül riskleri beraberinde getirmektedir.Bu durum, halk sağlığını ciddi şekilde tehdit eden bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca, etikette belirtilmeyen bileşenler içerebilen bazı takviyeler, güvenilir olmayan içeriklere sahip olabilir. Bazı ürünler ise besin takviyesi olarak satışa sunulsa da, içerdikleri reçeteli ilaçlar nedeniyle (ki bu ilaçlar besin takviyelerinde bulunmamalıdır) sağlık açısından risk taşıyabilir. ”Prof. Dr. Arıca, besin takviyelerinin alınan diğer ilaçlarla etkileşime geçebileceğini, belirli tıbbi durumlar, karaciğer hastalıkları veya yaklaşan ameliyatlar gibi durumlar için risk oluşturabileceğini vurgulayarak, hamile kadınlar, emziren anneler ve çocukların bazı takviyeleri test edilmemiş olabileceğine dikkat çekti.Bu nedenle tüketicilere, dikkatli olmaları, takviye ürünlerini güvenilir kaynaklardan seçmeleri ve sağlık durumlarına uygun olup olmadığını kontrol etmeleri konusunda uyardı. Ayrıca, ürünlerin üretim ve satışında denetimlerin artırılması ve kalite standartlarının daha etkin bir şekilde uygulanması gerektiğini vurguladı.Prof. Dr. Arıca, risk oluşturabilecek bazı takviyeleri de sıralayarak, bu maddelerin kullanımının sağlık açısından dikkatle değerlendirilmesi gerektiğini belirtti. Risk oluşturabilecek bazı takviyeler:Kan sulandırıcı ilaçların etkinliğini azaltabilen K Vitamini
Kan incelmesini artırabilen Gingko
Antidepresanlar ve doğum kontrolü gibi bazı ilaçları daha az etkili hale getirebilen sarı kantaron Karaciğerinize zarar verebilecek karakafes ve kava bitkisel takviyeleri
Sigara içenlerde akciğer kanseri riskini artırabilen beta-karoten ve A vitamini
Bilimsel araştırmalarla desteklenen doğru oranlardaki bileşenler,
Amaçlanan etkiyi elde etme şansının yüksek olması için doğru miktarda içerik sağlayan porsiyonlar,
Yüksek kaliteli malzemelerin kullanılması,Üçlü dozlamayla bile kullanılabilecek düzeyde güvenli içeriklerin tercih edilmesi.Besin takviyeleri seçerken, bu özelliklere dikkat etmek önemlidir. Bu sayede vücudunuzun ihtiyaç duyduğu besin değerlerini en etkili ve güvenli şekilde karşılayabilirsiniz.”Merdiven altı ürünler sağlığı tehdit ediyorProf. Dr. Arıca, Türkiye genelinde son yıllarda yaygınlaşan kayıt dışı ve merdiven altı üretimlerin halk sağlığını ciddi şekilde tehdit ettiğine dikkat çekerek, şu tavsiyelerde bulundu: “Genellikle denetim ve kontrol olmaksızın faaliyet gösteren bu kaçak imalathanelerde üretilen gıda takviyeleri, bilinçsiz tüketim de söz konusu olunca insan sağlığını tehdit eder boyuta geldi.Tamamen doğal, yan etkisi olmayan veya bitkisel gıda takviyesi gibi ifadelerle pazarlanan ve özellikle internette satılan taklit ürünler, yoğun tanıtımlarla piyasaya sürülüyor. Halbuki ilgili bakanlıkların denetiminden uzak ve gerekli kalite standartlarına uymayan bu ürünler, büyük vaatlerle satılmakta ancak potansiyel ölümcül riskleri beraberinde getirmektedir.Bu durum, halk sağlığını ciddi şekilde tehdit eden bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca, etikette belirtilmeyen bileşenler içerebilen bazı takviyeler, güvenilir olmayan içeriklere sahip olabilir. Bazı ürünler ise besin takviyesi olarak satışa sunulsa da, içerdikleri reçeteli ilaçlar nedeniyle (ki bu ilaçlar besin takviyelerinde bulunmamalıdır) sağlık açısından risk taşıyabilir. ”Prof. Dr. Arıca, besin takviyelerinin alınan diğer ilaçlarla etkileşime geçebileceğini, belirli tıbbi durumlar, karaciğer hastalıkları veya yaklaşan ameliyatlar gibi durumlar için risk oluşturabileceğini vurgulayarak, hamile kadınlar, emziren anneler ve çocukların bazı takviyeleri test edilmemiş olabileceğine dikkat çekti.Bu nedenle tüketicilere, dikkatli olmaları, takviye ürünlerini güvenilir kaynaklardan seçmeleri ve sağlık durumlarına uygun olup olmadığını kontrol etmeleri konusunda uyardı. Ayrıca, ürünlerin üretim ve satışında denetimlerin artırılması ve kalite standartlarının daha etkin bir şekilde uygulanması gerektiğini vurguladı.Prof. Dr. Arıca, risk oluşturabilecek bazı takviyeleri de sıralayarak, bu maddelerin kullanımının sağlık açısından dikkatle değerlendirilmesi gerektiğini belirtti. Risk oluşturabilecek bazı takviyeler:Kan sulandırıcı ilaçların etkinliğini azaltabilen K Vitamini
Kan incelmesini artırabilen Gingko
Antidepresanlar ve doğum kontrolü gibi bazı ilaçları daha az etkili hale getirebilen sarı kantaron Karaciğerinize zarar verebilecek karakafes ve kava bitkisel takviyeleri
Sigara içenlerde akciğer kanseri riskini artırabilen beta-karoten ve A vitamini