Emeklilik Sisteminde Değişiklik Yolda: Kademeli Emeklilik Formülü Gündemde

8 Eylül 1999 sonrası sigortalı olan vatandaşlar, emeklilik yaşlarının önemli ölçüde artması nedeniyle mağduriyet yaşadıklarını belirtiyor. Meclis'e sunulan yeni yasa teklifleriyle birlikte, kademeli emeklilik konusunda beklentiler yükselmiş durumda. Peki, yeni düzenlemenin içeriği ne olacak? İşte detaylar...

Mevcut Emeklilik Sistemi ve Eşitsizlikler

2023 yılında yürürlüğe giren Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasası, emeklilik şartlarında belirgin farklar oluşturdu. 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olan SSK'lılar, yaş şartı olmaksızın 5000 ila 5975 prim gününü tamamlayarak ve kadınlar için 20, erkekler için 25 yıllık sigortalılık süresini doldurarak emeklilik hakkına sahip olabiliyor.

Ancak, 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olanlar için emeklilik koşulları değişiyor. Bu dönemde sigorta girişi olanlar, 7000 prim gününü tamamladıktan sonra kadınlar için 58, erkekler için 60 yaşında emekli olabiliyor. Daha sonraki dönemde, yani 30 Nisan 2008 sonrası sigortalı olanlar için şartlar daha da ağırlaşıyor. İşçi statüsünde olanlar için 7200 prim günü, esnaf ve memur statüsündekiler için ise 9000 prim günü doldurulması gerekiyor. Bu durum, sigorta başlangıç tarihine göre emeklilik süresinde ciddi farklılıklar yaratıyor.

Kademeli Emeklilik Talebi Artıyor

Habertürk’ün aktardığı bilgilere göre, bir gün farkla emeklilik süresi 20 yıl uzayan sigortalılar, kademeli emeklilik düzenlemesi talebinde bulunuyor. EYT düzenlemesi öncesinde yalnızca 2 yıl olan bekleme süresinin, bir anda 18 yıl artması, birçok çalışan arasında büyük tepkiye neden oldu.

Üzerinde Çalışılan Yeni Formül

Emeklilikte Adalet Derneği (EMAD-DER) çatısı altında birleşen sigortalılar, kademeli emekliliğin hayata geçirilmesini talep ediyor. Buna göre, 31 Aralık 2000'e kadar sigortalı olanlar için kadınlarda 43, erkeklerde 45 yaş sınırının uygulanması ve bu yaş sınırının her yıl bir yaş artırılarak 2008’de sigortalı olanlar için kadınlarda 51, erkeklerde 53 yaşa kadar yükseltilmesi öneriliyor. Aynı zamanda, prim gün sayısının 7000 yerine 6400’den başlatılması ve her yıl 75 gün artırılarak kademeli bir geçiş sağlanması isteniyor.

Emeklilik Yaşındaki Kademeli Artış Süreci

30 Nisan 2008 sonrası sigortalı olanlar için kademeli emeklilik sistemi devam ediyor. Buna göre, 7200 veya 9000 prim gününü 31 Aralık 2035'e kadar tamamlayan kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşında emekli olabiliyor. Ancak, bu tarihten sonra prim gününü dolduranlar için emeklilik yaşı her iki yılda bir artırılarak yükseliyor.

Mevcut sistemde düzenli çalışsalar bile birçok kişi, 65 yaşına kadar emeklilik hakkı kazanamıyor. 1 Ocak 2019 sonrası sigortalı olan erkekler ile 1 Ocak 2023 sonrası sigortalı olan kadınlar, memur ya da esnaf statüsünde çalışıyorlarsa bile 65 yaş şartına tabi tutulacaklar. İşçi statüsünde çalışanlar için de 1 Ocak 2024 sonrası sigortalı olan erkekler, 65 yaş sınırına tabi olacak.

Meclis’te Yasa Teklifleri Görüşülüyor

Emeklilik sistemindeki eşitsizlikleri gidermek amacıyla çeşitli yasa teklifleri Meclis'e sunuldu. Son olarak CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akçay, esnaf ve memurlar için 9000 prim günü şartının, işçilerde olduğu gibi 7200 prim gününe düşürülmesini öngören bir yasa teklifi sundu.

Bu teklifte, emeklilik yaşının prim günü ve işe başlama tarihine göre kademelendirilmesi hedefleniyor. Öneriye göre, 8 Eylül 1999 ile 31 Aralık 2000 arasında sigortalı olanlar için emeklilik yaşının kadınlarda 49, erkeklerde 51 olması ve her yıl bir yaş artırılarak kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş sınırına ulaşması planlanıyor.

Yeni düzenlemeyle ilgili gelişmelerin takip edilmesi beklenirken, milyonlarca sigortalı emeklilik haklarındaki değişikliklere dair net bir çözüm arayışında. Önümüzdeki süreçte Meclis’te yapılacak görüşmeler ve yeni yasa teklifleri, kademeli emeklilik konusunda atılacak adımları belirleyecek.