Fransa ile Afrika ülkeleri arasındaki diplomatik gerilim her geçen gün tırmanıyor. Eski Fransız kolonisi ülkeler, son yıllarda Fransa'nın kıtadaki varlığına karşı daha net ve sert tavırlar alırken, bu ülkelere son olarak cezayir de eklendi. Cezayir yönetimi, 12 Fransız konsolosluk çalışanının 48 saat içerisinde ülkeyi terk etmesini talep etti.Fransa Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Cezayir'in bu kararı, Fransa’da Cezayir uyruklu üç kişinin gözaltına alınmasının ardından aldığı belirtildi. Açıklamaya göre, Cezayir yönetimi, söz konusu gözaltılara tepki olarak Fransız diplomatik personelini sınır dışı etme kararı aldı.Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noël Barrot, Cezayir'in aldığı kararı “haksız” olarak nitelendirdi. Barrot, Cezayir makamlarını bu karardan vazgeçmeye çağırarak, Fransa'da gözaltına alınan üç Cezayir vatandaşının “Fransız topraklarında ciddi suçlar işledikleri” gerekçesiyle yasal süreçlere tabi tutulduklarını ifade etti. Bakan Barrot, Fransa'nın Cezayir ile yeniden sağlıklı bir diyalog kurmaya çalıştığı bir dönemde böyle bir kararın yapıcı olmadığını belirtti.Barrot ayrıca, Cezayir’e yönelik açıklamasında, Paris yönetiminin kötüleşen ikili ilişkileri tırmandırmak istemediğini vurguladı. Fransız Bakan, “Yetkililerimize yönelik bu tutum devam ederse, derhal yanıt vermekten başka seçeneğimiz kalmayacak” sözleriyle Fransa’nın gerekirse karşılık vereceğinin sinyalini verdi.Cezayir’in bu kararı, Fransa’nın Afrika’daki etkisine karşı yükselen direnişin bir parçası olarak değerlendirilirken, kıtadaki diğer eski Fransız kolonilerinde de benzer gelişmeler yaşandı. Burkina Faso, Mali ve Nijer, Fransa’nın iç işlerine müdahale ettiğini iddia ederek ülkelerindeki Fransız diplomatları sınır dışı etmişti. Bu ülkeler ayrıca Fransız askeri birliklerinin de topraklarından çekilmesini talep etmişti.Burkina Faso’da Eylül 2022'de gerçekleşen darbenin ardından iktidara gelen askeri yönetim, ülkeyi 1960 yılına kadar koloni olarak yöneten Fransa ile ilişkilerini önemli ölçüde kopardı. Fransız büyükelçisi görevinden geri çağrıldı ve bugüne kadar Burkina Faso’nun başkenti Ouagadougou’ya dönmedi. Nisan 2024’te Burkina Faso, ülkede “yıkıcı faaliyetlerde bulundukları” gerekçesiyle üç Fransız diplomatı da sınır dışı etti.Benzer bir durum Mali’de de yaşandı. Batı Afrika’nın denize kıyısı olmayan ve dünyanın en yoksul ülkeleri arasında yer alan Mali ile Fransa arasındaki ilişkiler, Ağustos 2020'deki askeri darbenin ardından kötüleşti. O dönem Fransa Dışişleri Bakanı olarak görev yapan Jean-Yves Le Drian, Mali’deki cunta yönetimini “gayrimeşru” ve “kontrolden çıkmış” olarak tanımladı. Bu ifadelerin ardından Mali yönetimi, Fransa'nın Bamako Büyükelçisini sınır dışı etme kararı aldı.Nijer’de de benzer bir kriz yaşandı. 2023 yılında askeri yönetimin başa geçmesiyle birlikte, Fransa'nın Niamey Büyükelçisi Sylvain Itte’ye ülkeyi terk etmesi için 48 saat süre verildi. Fransa, bu talebi tanımayarak büyükelçiyi geri çekmeyeceğini açıkladı. Ancak baskıların artmasıyla birlikte, yaklaşık bir ay sonra Büyükelçi Itte, ülkeyi terk etti.Son olarak, 2024 yılında Çad da Fransa’dan askeri güçlerini çekmesini isteyen ülkeler arasına katıldı. Mali, Burkina Faso ve Nijer’den askerlerini geri çekmek zorunda kalan Fransa, Çad’ın bu talebiyle birlikte Afrika’daki askeri varlığını daha da sınırlı hale getirmek zorunda kaldı.Tüm bu gelişmeler, Fransa ile eski sömürge ülkeleri arasındaki ilişkilerin ciddi bir diplomatik ve siyasi kriz sürecine girdiğini gözler önüne seriyor. Fransa’nın Afrika’daki etkisine karşı yükselen bu direnişin, önümüzdeki dönemde başka ülkeler tarafından da takip edilip edilmeyeceği merakla bekleniyor.
